Khi bước chân vào con đường sưu tầm kiểng lá, chắc hẳn bạn đã từng nghe đến Monstera – nữ hoàng của các loài cây trong nhà. Tuy nhiên, sự đa dạng của dòng cây này đôi khi lại gây ra những bối rối không nhỏ. Một trong những câu hỏi mà Kiểng Lá VN thường xuyên nhận được nhất chính là: “Làm sao để phân biệt Monstera Deliciosa và Monstera Borsigiana?”.
Nhiều người mới chơi đã gặp phải tình huống mua một cây được giới thiệu là Deliciosa với giá khá cao, nhưng sau một thời gian chăm sóc lại phát hiện ra đó là Borsigiana. Để giúp bạn không gặp phải sự nhầm lẫn đáng tiếc này, bài viết sẽ đi sâu vào từng chi tiết, cung cấp những dấu hiệu nhận biết chuẩn xác nhất.
Vì sao dễ nhầm lẫn giữa Monstera Deliciosa và Borsigiana?
Sự nhầm lẫn giữa hai loại Monstera này không phải là không có cơ sở. Về mặt khoa học, chúng đều là Monstera deliciosa. Tuy nhiên, chúng là hai dạng (form) phát triển khác nhau, giống như hai anh em trong cùng một gia đình có những nét tương đồng nhưng tính cách và vóc dáng lại riêng biệt.
Nguyên nhân chính gây ra sự khó khăn trong việc phân biệt là khi cây còn non. Ở giai đoạn này, hình dáng lá, tốc độ phát triển và cấu trúc thân của chúng gần như giống hệt nhau. Cả hai đều có những chiếc lá non hình trái tim xinh xắn và chưa có những vết xẻ hay lỗ (fenestration) đặc trưng.
Chỉ khi cây bước vào giai đoạn trưởng thành, những điểm khác biệt mới dần lộ rõ. Chính vì vậy, nếu chỉ nhìn vào một cây Monstera nhỏ, ngay cả những người có kinh nghiệm đôi khi cũng cần xem xét rất kỹ lưỡng.
Đặc điểm chung của Monstera Deliciosa và Borsigiana
Trước khi tìm ra điểm khác biệt, chúng ta cần nhận diện những đặc điểm chung đã khiến chúng trở thành một cặp “song sinh” khó phân. Việc nắm rõ những điểm tương đồng này giúp bạn hiểu tại sao sự nhầm lẫn lại phổ biến đến vậy.
- Hình dáng lá: Cả hai đều sở hữu những chiếc lá màu xanh đậm, bóng bẩy với hình trái tim khi còn non. Khi trưởng thành, lá sẽ bắt đầu xuất hiện những vết xẻ sâu vào gần gân lá và những lỗ tròn độc đáo.
- Đặc tính sinh trưởng: Chúng đều là loài thân leo trong tự nhiên. Trong môi trường trong nhà, chúng cần một trụ dớn hoặc giàn leo để có thể bám vào và phát triển tối ưu, cho ra những chiếc lá to đẹp nhất.
- Điều kiện chăm sóc: Cả Deliciosa và Borsigiana đều có yêu cầu về ánh sáng, nước và độ ẩm tương tự nhau. Chúng ưa ánh sáng gián tiếp, đất trồng thoáng khí và không chịu được úng nước.
Điểm khác biệt quan trọng để phân biệt chính xác
Đây chính là phần nội dung cốt lõi giúp bạn giải quyết mọi hoài nghi. Kiểng Lá VN đã tổng hợp 4 dấu hiệu rõ ràng nhất, đặc biệt là khi quan sát trên những cây đã trưởng thành. Hãy chuẩn bị một chiếc kính lúp và cùng xem xét kỹ nhé!
1. Kích thước và hình dạng lá
Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy bằng mắt thường nhất khi cây đã lớn.
Với Monstera Deliciosa, những chiếc lá trưởng thành có thể đạt đến kích thước khổng lồ, đường kính lên tới 90cm hoặc thậm chí hơn 1 mét trong điều kiện lý tưởng. Dáng lá có xu hướng to bè, tròn và xòe rộng như một chiếc quạt lớn. Các đường xẻ trên lá rất sâu, gần như chạm đến gân chính giữa, tạo nên một vẻ ngoài vô cùng ấn tượng và bề thế.
Ngược lại, Monstera Borsigiana có kích thước lá khiêm tốn hơn nhiều, thường chỉ đạt tối đa khoảng 50cm. Dáng lá cũng có phần thon dài hơn thay vì tròn bè. Các vết xẻ trên lá Borsigiana thường nông hơn và không xẻ sâu vào gần gân như người anh em của mình.
2. Cuống lá và thân (Geniculum) – Dấu hiệu “ăn tiền”
Nếu kích thước lá có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện chăm sóc, thì đây chính là đặc điểm nhận dạng mang tính quyết định và chuẩn xác nhất. “Geniculum” là thuật ngữ chỉ phần khớp nối giữa đỉnh cuống lá và đáy phiến lá. Bạn hãy quan sát thật kỹ phần này.
Ở Monstera Deliciosa, phần geniculum có những nếp nhăn, gợn sóng rất đặc trưng, trông giống như mặt vải bị nhún lại. Bạn có thể dùng tay sờ vào để cảm nhận rõ sự gồ ghề này. Đây là dấu hiệu nhận biết không thể nhầm lẫn.
Trong khi đó, geniculum của Monstera Borsigiana lại hoàn toàn trơn láng và mượt mà. Bạn sẽ không tìm thấy bất kỳ nếp nhăn nào ở phần khớp nối này. Chỉ cần một cái chạm nhẹ, bạn đã có thể đưa ra kết luận gần như chắc chắn.
3. Tốc độ phát triển và khoảng cách mắt lá
Đặc điểm này liên quan đến thói quen sinh trưởng của cây.
Monstera Borsigiana được biết đến với tốc độ phát triển rất nhanh. Thân cây có xu hướng vươn dài để leo, vì vậy khoảng cách giữa các mắt lá (node) trên thân thường khá xa nhau. Điều này làm cho cây trông thanh thoát và phù hợp để tạo các mảng tường xanh.
Monstera Deliciosa lại phát triển chậm rãi và từ tốn hơn. Thân cây mập mạp, vững chãi và các mắt lá nằm rất gần nhau. Cấu trúc này tạo cho cây một dáng vẻ sum suê, rậm rạp và bề thế ngay từ gốc. Mỗi chiếc lá mới của Deliciosa là cả một quá trình chờ đợi, nhưng thành quả luôn vô cùng xứng đáng.
4. Giá trị sưu tầm và giá thành
Từ những khác biệt về hình thái và tốc độ sinh trưởng, giá trị thương mại của hai loại này cũng có sự chênh lệch đáng kể.
Do sở hữu form lá khổng lồ ấn tượng, tốc độ phát triển chậm và vẻ đẹp sang trọng, Monstera Deliciosa thường có giá thành cao hơn hẳn. Một cây Deliciosa size lớn, form lá đẹp luôn là mục tiêu săn đón của những người sưu tầm kiểng lá chuyên nghiệp.
Monstera Borsigiana vì phát triển nhanh, dễ nhân giống và phổ biến hơn nên có giá thành dễ tiếp cận hơn rất nhiều. Đây là một lựa chọn tuyệt vời cho những người mới bắt đầu hoặc những ai muốn nhanh chóng có một góc xanh mát trong nhà mà không cần đầu tư quá nhiều.
Bảng so sánh Monstera Deliciosa và Borsigiana
Để bạn dễ dàng ghi nhớ, Kiểng Lá VN đã tạo một bảng so sánh trực quan, tóm tắt lại tất cả những điểm khác biệt quan trọng.
| Đặc điểm | Monstera Deliciosa | Monstera Borsigiana |
|---|---|---|
| Kích thước lá | Rất lớn, có thể hơn 90cm | Trung bình, tối đa khoảng 50cm |
| Hình dáng lá | Tròn bè, xẻ rất sâu | Thon dài, xẻ nông hơn |
| Geniculum | Có nếp nhăn, gợn sóng rõ rệt | Trơn láng, không có nếp nhăn |
| Mắt lá | Gần nhau, thân cây mập mạp | Cách xa nhau, thân cây dài |
| Tốc độ lớn | Chậm và từ tốn | Rất nhanh |
| Giá thành | Cao hơn | Phải chăng, dễ tiếp cận |
Cách chọn mua Monstera đúng loại, tránh nhầm lẫn
Việc trang bị kiến thức là bước đầu tiên, nhưng áp dụng vào thực tế khi mua cây cũng rất quan trọng. Dưới đây là một vài lời khuyên từ kinh nghiệm của Kiểng Lá VN để bạn có thể tự tin lựa chọn:
- Mua cây tại các nhà vườn uy tín: Hãy chọn những nơi bán có tâm, ghi rõ tên đầy đủ của cây (bao gồm cả form Deliciosa hay Borsigiana). Điều này cho thấy sự minh bạch và kiến thức của người bán.
- Yêu cầu xem ảnh cây mẹ: Nếu bạn mua một cây con hoặc một đoạn thân giâm, hãy mạnh dạn yêu cầu người bán cho xem hình ảnh của cây mẹ. Đặc điểm của cây mẹ sẽ cho bạn biết chính xác cây con sau này sẽ phát triển như thế nào.
- Ưu tiên kiểm tra geniculum: Như đã nhấn mạnh, đây là dấu hiệu đáng tin cậy nhất. Dù cây còn nhỏ, bạn hãy cố gắng quan sát thật kỹ phần khớp nối cuống lá. Nếu có thể, hãy chạm trực tiếp vào để cảm nhận.
Monstera Deliciosa hay Borsigiana – Loại nào phù hợp với bạn?
Sau khi đã phân biệt được hai loại, câu hỏi tiếp theo là: “Nên chọn loại nào?”. Câu trả lời phụ thuộc hoàn toàn vào không gian, ngân sách và sở thích cá nhân của bạn.
Hãy chọn Monstera Deliciosa nếu:
- Bạn có một không gian rộng rãi như phòng khách lớn, giếng trời hoặc sân vườn.
- Bạn muốn sở hữu một cây “statement” hoành tráng, một tác phẩm nghệ thuật sống làm điểm nhấn cho không gian.
- Bạn kiên nhẫn và sẵn sàng đầu tư để chiêm ngưỡng vẻ đẹp đỉnh cao của dòng Monstera.
Hãy chọn Monstera Borsigiana nếu:
- Không gian sống của bạn khá khiêm tốn như căn hộ, chung cư.
- Bạn yêu thích vẻ đẹp thanh thoát, muốn cây leo nhanh để phủ xanh một bức tường hoặc góc phòng.
- Bạn có ngân sách vừa phải và muốn bắt đầu hành trình với một loại cây dễ chăm, nhanh thấy thành quả.
Kết luận
Hy vọng qua những chia sẻ chi tiết từ Kiểng Lá VN, bạn đã có đủ thông tin và sự tự tin để phân biệt rạch ròi giữa Monstera Deliciosa và Monstera Borsigiana. Cả hai đều là những loại cây tuyệt vời, mang lại vẻ đẹp xanh mát và sức sống cho ngôi nhà của bạn. Việc hiểu rõ về chúng không chỉ giúp bạn tránh mua nhầm mà còn giúp bạn trở thành một người chơi cây thông thái, biết lựa chọn loại cây phù hợp nhất với mình.
Hãy nhớ rằng, chìa khóa quan trọng nhất nằm ở phần geniculum (khớp nối cuống lá). Chúc bạn sớm tìm được cho mình một chậu Monstera ưng ý!