Cây sung mỹ (Ficus carica) không chỉ là một loại cây ăn quả độc đáo, bổ dưỡng mà còn là cây cảnh trang trí mang lại giá trị kinh tế cao. Bạn đang tìm hiểu về đặc điểm, giá bán và cách chăm sóc cây sung mỹ để cây luôn khỏe mạnh, sai trĩu quả?
Bài viết này của Kiểng Lá VN sẽ cung cấp cho bạn tất cả thông tin cần thiết, từ hướng dẫn trồng cây cho người mới bắt đầu đến cách xử lý sâu bệnh hiệu quả.
mua ngay tại shopee139.000₫
Cây sung mỹ là cây gì?
Cây sung mỹ, với tên khoa học là Ficus carica, là một loài cây ăn quả thuộc họ Dâu tằm (Moraceae). Loài cây này còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như cây sung ngọt, cây fig hay cây vả tây. Có nguồn gốc từ khu vực Tây Á và các nước ven bờ Địa Trung Hải, sung mỹ đã được con người trồng từ hàng ngàn năm trước và hiện nay đã phổ biến trên toàn thế giới.
Sở dĩ sung mỹ được yêu thích đến vậy là vì quả của chúng có hương vị ngọt ngào, thơm ngon và chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Bên cạnh đó, đây là loài cây khá dễ trồng, dễ chăm sóc, có thể thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau. Nhiều người chọn trồng sung mỹ trong chậu để trang trí sân vườn, ban công hay sân thượng, vừa tạo không gian xanh mát vừa có quả sạch để thưởng thức.
Đặc điểm của cây sung mỹ
Để có thể nhận biết và chăm sóc cây một cách tốt nhất, bạn cần nắm rõ các đặc điểm hình thái của cây. Kiểng Lá VN đã tổng hợp các đặc điểm quan trọng nhất trong bảng dưới đây để bạn tiện theo dõi.
| Đặc điểm | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Thân cây | Là cây thân gỗ, có thể phát triển thành cây bụi hoặc cây gỗ nhỏ với chiều cao trung bình từ 3 đến 10 mét trong điều kiện tự nhiên. Vỏ cây có màu xám, bề mặt nhẵn và chứa nhiều mủ trắng. |
| Lá cây | Lá sung mỹ khá lớn, có hình chân vịt với 3 đến 5 thùy xẻ sâu. Mặt trên của lá có màu xanh đậm và hơi nhám, trong khi mặt dưới có màu xanh nhạt hơn và phủ một lớp lông tơ mịn. |
| Hoa | Hoa của cây sung mỹ rất đặc biệt. Chúng là hoa đơn tính và mọc ẩn bên trong một cấu trúc gọi là syconium, chính là phần mà sau này sẽ phát triển thành quả. Bạn sẽ không nhìn thấy hoa nở bên ngoài như các loài cây khác. |
| Quả | Quả có hình dạng giống giọt nước hoặc quả lê, một số giống có dạng cầu. Vỏ quả mỏng, có màu sắc đa dạng từ xanh, vàng đến đỏ, tím hoặc đen khi chín. Thịt quả bên trong mềm, mọng nước, chứa nhiều hạt nhỏ và có vị ngọt đậm đà. |
| Rễ | Cây có hệ rễ chùm, phát triển rất mạnh và có xu hướng lan rộng ra bề mặt đất xung quanh để tìm kiếm nước và dinh dưỡng. |
Nguồn gốc và môi trường sống của cây sung mỹ
Cây sung mỹ có một lịch sử lâu đời, bắt nguồn từ các vùng đất ấm áp của Tây Á. Từ đây, thông qua các hoạt động giao thương và di cư của con người, cây đã được mang đến khắp các quốc gia ven biển Địa Trung Hải như Hy Lạp, Ý, Tây Ban Nha và trở thành một phần quan trọng trong nền nông nghiệp và văn hóa ẩm thực của họ.
Môi trường sống lý tưởng của cây sung mỹ là những khu vực có khí hậu ấm áp, khô ráo và nhận được nhiều ánh nắng mặt trời. Cây phát triển tốt nhất trên loại đất có khả năng thoát nước tốt, tơi xốp và giàu chất hữu cơ. Mặc dù có thể chịu được hạn hán trong thời gian ngắn, cây vẫn cần được cung cấp đủ nước, đặc biệt là trong giai đoạn ra hoa và nuôi quả để đảm bảo năng suất và chất lượng.
Cách chăm sóc cây sung mỹ
Chăm sóc cây sung mỹ không hề phức tạp. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng khỏe mạnh, cho quả to, ngọt và đều đặn, bạn cần quan tâm đến một số yếu tố quan trọng. Kiểng Lá VN sẽ hướng dẫn chi tiết từng yếu tố ngay sau đây.
Ánh sáng
Ánh sáng là yếu tố quyết định đến khả năng quang hợp và tạo quả của cây. Sung mỹ là loài cây cực kỳ ưa nắng. Cây cần nhận được ít nhất 6-8 giờ ánh nắng trực tiếp mỗi ngày. Vì vậy, vị trí lý tưởng để trồng cây là ở sân vườn, ban công hướng nắng, sân thượng hoặc những nơi không bị che khuất. Nếu trồng cây ở nơi thiếu nắng, cây sẽ phát triển còi cọc, ít lá và rất khó đậu quả.
Tưới nước
Cây sung mỹ có khả năng chịu hạn khá tốt nhưng lại rất sợ bị úng nước. Việc tưới nước sai cách là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến cây bị bệnh và chết. Nguyên tắc tưới nước đúng là:
- Chỉ tưới khi cần thiết: Dùng tay kiểm tra bề mặt đất. Nếu đất khô khoảng 2-3 cm thì đã đến lúc tưới.
- Tưới đẫm: Mỗi lần tưới, hãy tưới thật đẫm cho đến khi nước bắt đầu chảy ra từ lỗ thoát nước dưới đáy chậu. Điều này đảm bảo toàn bộ bộ rễ đều nhận được nước.
- Đảm bảo thoát nước tốt: Chậu trồng cây bắt buộc phải có nhiều lỗ thoát nước để tránh tình trạng rễ cây bị ngâm trong nước gây thối rễ.
Nhiệt độ và độ ẩm
Cây sung mỹ phát triển mạnh mẽ nhất trong khoảng nhiệt độ từ 25°C đến 35°C. Cây có thể chịu được nhiệt độ cao hơn nhưng sẽ phát triển chậm lại khi nhiệt độ xuống thấp. Cây không ưa lạnh và có thể bị rụng lá vào mùa đông ở những vùng có khí hậu lạnh. Độ ẩm không khí ở mức trung bình là phù hợp cho sự phát triển của cây.
Đất trồng (Giá thể)
Đất trồng là nền tảng cho sự phát triển của cây. Một công thức trộn giá thể lý tưởng mà Kiểng Lá VN khuyên dùng bao gồm:
- 4 phần đất thịt (đất màu)
- 2 phần trấu hun hoặc xơ dừa
- 1 phần phân trùn quế hoặc phân chuồng ủ hoai
- 1 phần đá Perlite hoặc vỏ đậu phộng
Hỗn hợp này đảm bảo đất vừa tơi xốp, thoát nước tốt, lại vừa giữ được độ ẩm cần thiết và cung cấp đủ dinh dưỡng ban đầu cho cây. Độ pH lý tưởng cho đất trồng sung mỹ là từ 6.0 đến 6.5.
Phân bón
Việc bón phân định kỳ sẽ giúp cây có đủ dưỡng chất để phát triển và cho ra những lứa quả chất lượng.
- Giai đoạn cây con: Bón phân có hàm lượng Đạm (N) cao hơn như NPK 30-10-10 hoặc phân hữu cơ (phân gà, phân dơi) mỗi tháng một lần để cây phát triển thân, cành, lá.
- Giai đoạn chuẩn bị ra quả: Chuyển sang sử dụng phân bón có hàm lượng Lân (P) và Kali (K) cao hơn như NPK 15-30-15 hoặc 10-52-10 để kích thích cây ra hoa, đậu quả và tăng độ ngọt cho quả.
- Sau khi thu hoạch: Bón bổ sung phân hữu cơ và NPK cân bằng để cây phục hồi sức lực.
Cắt tỉa, thay chậu
Cắt tỉa giúp cây có dáng đẹp, tán lá thông thoáng và tập trung dinh dưỡng nuôi quả. Thời điểm tốt nhất để cắt tỉa là sau khi thu hoạch hết quả hoặc vào cuối mùa đông khi cây đã rụng lá. Bạn nên cắt bỏ những cành tăm, cành mọc yếu, cành bị sâu bệnh và những cành mọc quá dày che khuất ánh sáng.
Sau khoảng 1-2 năm trồng trong chậu, bộ rễ của cây sẽ lấp đầy chậu. Đây là lúc bạn cần thay chậu lớn hơn để cây có không gian phát triển. Khi thay chậu, hãy nhẹ nhàng lấy cây ra, tỉa bớt các rễ già và thay thế bằng giá thể mới.
Vệ sinh lá
Lá cây bị bám bụi bẩn sẽ làm giảm khả năng quang hợp. Định kỳ, bạn nên dùng vòi xịt nhẹ hoặc khăn ẩm để lau sạch bề mặt lá. Việc này không chỉ giúp cây khỏe mạnh hơn mà còn giúp phòng ngừa sự tấn công của các loại côn trùng như nhện đỏ.
Hướng dẫn nhân giống cây sung mỹ
Giâm cành là phương pháp nhân giống sung mỹ đơn giản, hiệu quả và có tỷ lệ thành công cao nhất. Bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện tại nhà theo các bước mà Kiểng Lá VN hướng dẫn dưới đây.
- Bước 1: Chọn và cắt cành giâm
Chọn những cành bánh tẻ khỏe mạnh (vỏ đã chuyển màu gỗ, không quá non), không có dấu hiệu sâu bệnh. Dùng dao hoặc kéo sắc cắt một đoạn cành dài khoảng 15-20 cm, trên cành có ít nhất 3-4 mắt lá. - Bước 2: Xử lý cành giâm
Cắt vát phần gốc cành để tăng diện tích tiếp xúc với giá thể. Vặt bỏ hết các lá ở phần dưới và chỉ giữ lại 1-2 lá non trên ngọn. Bạn có thể nhúng phần gốc vào dung dịch kích rễ (N3M, Atonik) khoảng 5-10 phút để tăng tỷ lệ ra rễ. - Bước 3: Chuẩn bị giá thể giâm
Giá thể để giâm cành cần phải thật sạch và thoát nước tốt. Bạn có thể sử dụng 100% cát xây, xơ dừa đã qua xử lý hoặc hỗn hợp peat moss và đá Perlite. - Bước 4: Tiến hành giâm và chăm sóc
Cắm phần gốc cành giâm sâu khoảng 5-7 cm vào giá thể đã chuẩn bị, nén nhẹ đất xung quanh để cành đứng vững. Tưới ẩm giá thể và dùng túi nilon trong suốt trùm lên chậu để tạo hiệu ứng nhà kính, giúp giữ ẩm. Đặt chậu giâm ở nơi thoáng mát, có ánh sáng gián tiếp. Sau khoảng 3-4 tuần, cành sẽ bắt đầu ra rễ và nảy mầm mới.
Xem ngay video hướng dẫn giâm cành sung mỹ đơn giản từ kênh YouTube Son Garden!
Sâu bệnh thường gặp ở cây sung mỹ
Mặc dù khá khỏe mạnh, cây sung mỹ vẫn có thể bị tấn công bởi một số loại sâu bệnh. Việc nhận biết sớm và xử lý kịp thời sẽ giúp bảo vệ cây trồng của bạn.
| Vấn đề | Nguyên nhân chính | Cách xử lý hiệu quả |
|---|---|---|
| Rệp sáp | Côn trùng nhỏ màu trắng, thường bám thành cụm ở nách lá, mặt dưới lá hoặc trên thân non để hút nhựa cây, làm cây suy yếu. | Với số lượng ít, dùng tăm bông tẩm cồn lau sạch hoặc dùng vòi nước áp lực mạnh xịt trôi. Với số lượng nhiều, phun các loại thuốc sinh học chứa dầu khoáng, nấm Beauveria bassiana. |
| Nhện đỏ | Môi trường khô và nóng là điều kiện lý tưởng cho nhện đỏ phát triển. Chúng tạo ra các chấm trắng li ti trên mặt lá và có thể có màng tơ mỏng. Lá bị hại sẽ dần chuyển sang màu vàng và rụng. | Thường xuyên phun nước lên tán lá để tăng độ ẩm. Phun các loại thuốc đặc trị nhện đỏ có hoạt chất như Abamectin, Spiromesifen. |
| Bệnh gỉ sắt | Do nấm gây ra, tạo thành các đốm bột màu cam hoặc nâu đỏ ở mặt dưới lá. Bệnh nặng làm lá vàng và rụng sớm, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây. | Cắt bỏ và tiêu hủy ngay những lá bị bệnh để tránh lây lan. Giữ cho tán lá luôn thông thoáng. Phun các loại thuốc trừ nấm có gốc đồng (Copper) hoặc Mancozeb. |
| Thối rễ | Nguyên nhân hàng đầu là do tưới quá nhiều nước hoặc đất trồng thoát nước quá kém, khiến bộ rễ bị thiếu oxy và bị nấm tấn công. Cây có biểu hiện vàng lá, héo rũ dù đất vẫn ẩm. | Ngừng tưới nước ngay lập tức. Cải thiện độ tơi xốp của đất. Nếu bị nặng, cần nhấc cây ra khỏi chậu, cắt bỏ toàn bộ phần rễ bị thối, rửa sạch và thay bằng giá thể mới hoàn toàn. |
Cây sung mỹ giá bao nhiêu? Mua ở đâu?
Giá của cây sung mỹ khá đa dạng, phụ thuộc vào kích thước, độ tuổi của cây, giống cây và nhà cung cấp. Bạn có thể tham khảo bảng giá dưới đây để có cái nhìn tổng quan:
| Loại cây | Mức giá tham khảo (VNĐ) |
|---|---|
| Cây giống nhỏ (cao 20-40 cm) | 80.000 – 150.000 |
| Cây lỡ (cao 60-80 cm) | 250.000 – 500.000 |
| Cây trưởng thành, đã có quả (cao >1m) | 800.000 – vài triệu đồng |
Lưu ý: Mức giá này chỉ mang tính chất tham khảo và có thể thay đổi tùy thuộc vào nhà cung cấp và thời điểm mua hàng.
Bạn có thể dễ dàng tìm mua cây sung mỹ tại các nhà vườn, vựa cây kiểng lớn trên toàn quốc. Ngoài ra, việc mua sắm trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, hoặc các hội nhóm cây trồng trên mạng xã hội cũng là một lựa chọn tiện lợi.
Khi chọn mua, hãy ưu tiên những cây có thân mập mạp, lá xanh tươi, không có dấu hiệu của sâu bệnh. Kiểm tra bầu đất đảm bảo rễ cây đã phát triển ổn định, không bị lung lay.
Một số câu hỏi thường gặp (FAQs)
Dưới đây là phần giải đáp của Kiểng Lá VN cho một số thắc mắc phổ biến khi trồng và chăm sóc cây sung mỹ.
Trồng cây sung mỹ bao lâu thì có quả?
Nếu bạn trồng từ cành giâm, cây có thể bắt đầu cho quả bói sau khoảng 6 tháng đến 1 năm chăm sóc tốt. Đối với cây trồng từ hạt, thời gian sẽ lâu hơn rất nhiều, có thể mất từ 3-5 năm.
Cây sung mỹ có cần thụ phấn không?
Hầu hết các giống sung mỹ được trồng phổ biến hiện nay đều là giống tự thụ phấn (parthenocarpic), nghĩa là cây có thể tự tạo quả mà không cần đến côn trùng hay sự can thiệp của con người. Điều này làm cho việc trồng sung mỹ trong chậu ở ban công, sân thượng trở nên rất dễ dàng.
Tại sao cây sung mỹ rụng quả non?
Hiện tượng rụng quả non có thể do nhiều nguyên nhân gây ra:
- Sốc nước: Cây bị thiếu nước đột ngột hoặc bị tưới quá nhiều nước.
- Thiếu dinh dưỡng: Cây không đủ dưỡng chất, đặc biệt là Kali, để nuôi quả.
- Thay đổi môi trường: Di chuyển cây đến vị trí mới có điều kiện ánh sáng, nhiệt độ khác biệt.
- Sâu bệnh: Cây bị rệp hoặc các loại nấm bệnh tấn công.
Có thể trồng cây sung mỹ trong nhà được không?
Bạn có thể trồng sung mỹ trong nhà, nhưng phải đặt cây ở vị trí nhận được nhiều ánh sáng nhất có thể, chẳng hạn như ngay cạnh cửa sổ lớn hướng Nam. Tuy nhiên, để cây phát triển tối ưu và sai quả, môi trường ngoài trời với ánh nắng trực tiếp vẫn là lý tưởng nhất.
Nên chọn giống sung mỹ nào để trồng?
Có rất nhiều giống sung mỹ khác nhau. Một số giống phổ biến, dễ trồng và phù hợp với khí hậu Việt Nam bao gồm: Brown Turkey (cho quả đều, vị ngọt), Black Mission (quả màu tím đen, rất ngọt), Kadota (quả vỏ xanh, thịt quả màu hổ phách).
Lá cây sung mỹ bị vàng phải làm sao?
Lá vàng có thể do nhiều nguyên nhân. Nếu lá già ở phía dưới vàng và rụng đi thì đó là quá trình sinh lý bình thường. Nếu lá non cũng bị vàng, bạn cần kiểm tra:
- Thừa nước: Kiểm tra độ ẩm của đất, nếu quá ướt hãy giảm tưới.
- Thiếu dinh dưỡng: Có thể cây đang thiếu sắt, magie. Bạn cần bón bổ sung phân vi lượng.
- Sâu bệnh: Kiểm tra mặt dưới lá để phát hiện nhện đỏ hoặc rệp.