Monstera Borsigiana đã trở thành một trong những loại cây kiểng lá được săn đón nhiều nhất. Vẻ đẹp từ những chiếc lá xẻ độc đáo cùng khả năng thích nghi tốt đã giúp cây chiếm trọn cảm tình của nhiều người. Dù bạn là người mới bắt đầu hành trình trồng cây hay đã có kinh nghiệm, bài viết này từ Kiểng Lá VN sẽ cung cấp mọi thông tin bạn cần để chăm sóc một cây Monstera Borsigiana khỏe mạnh và phát triển rực rỡ.
Monstera Borsigiana là cây gì?
Monstera Borsigiana là một phân loài (subspecies) của Monstera Deliciosa, thường được gọi với cái tên thân thuộc là Trầu Bà Nam Mỹ lá xẻ. Đây là một loại cây thân leo thuộc họ Ráy (Araceae).
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa Borsigiana và Deliciosa. Tuy nhiên, Borsigiana có kích thước tổng thể nhỏ gọn hơn, tốc độ phát triển nhanh hơn và có xu hướng leo cao. Chính vì đặc điểm này, Monstera Borsigiana trở thành lựa chọn lý tưởng cho những không gian sống trong nhà, đặc biệt là các căn hộ có diện tích khiêm tốn.
Sức hút của cây không chỉ đến từ hình dáng lá. Monstera Borsigiana còn là biểu tượng cho phong cách sống xanh, mang lại cảm giác thư thái và một mảng xanh thiên nhiên cho ngôi nhà của bạn.
Đặc điểm của Monstera Borsigiana
Để nhận biết chính xác Monstera Borsigiana và không mua nhầm, bạn có thể dựa vào những đặc điểm hình thái đặc trưng. Kiểng Lá VN đã tổng hợp các chi tiết quan trọng nhất trong bảng dưới đây để bạn tiện theo dõi.
| Đặc điểm | Mô tả chi tiết |
|---|---|
| Màu sắc lá | Lá có màu xanh đậm và bề mặt bóng mượt. Các dòng đột biến (variegated) như Albo có mảng màu trắng hoặc Aurea có mảng màu vàng rất giá trị. |
| Hình dáng lá | Khi còn non, lá có hình trái tim nguyên vẹn. Khi cây trưởng thành và đủ điều kiện phát triển, lá sẽ bắt đầu xuất hiện các vết xẻ (fenestrations) sâu và đối xứng. |
| Kích thước lá | Lá của Borsigiana thường nhỏ hơn so với “người anh em” Deliciosa, đạt kích thước tối đa khoảng 40–60 cm trong điều kiện chăm sóc tốt. |
| Thân | Cây có thân leo rõ rệt, các đốt thân (nodes) cách xa nhau. Từ mỗi đốt thân có thể mọc ra rễ khí (aerial roots) giúp cây bám vào trụ hoặc các bề mặt khác để leo lên. |
| Hoa | Việc trồng Monstera Borsigiana ra hoa trong nhà là rất hiếm. Nếu có, hoa sẽ có dạng mo (spathe) màu trắng kem, tương tự như hoa của các cây họ Ráy khác. |
| Tốc độ sinh trưởng | Cây có tốc độ sinh trưởng khá nhanh, đặc biệt trong mùa xuân và hè. Cây ưu tiên phát triển chiều cao theo hướng leo thay vì mọc um tùm sang ngang. |
Nguồn gốc và môi trường sống của Monstera Borsigiana
Monstera Borsigiana có nguồn gốc từ các khu rừng mưa nhiệt đới ở Trung và Nam Mỹ. Trong môi trường tự nhiên, chúng là những cây leo, thường bám vào các thân cây lớn để vươn lên cao, tìm kiếm ánh sáng xuyên qua các tán lá rậm rạp.
Việc hiểu rõ môi trường sống tự nhiên này rất quan trọng. Điều đó giúp chúng ta tái tạo điều kiện chăm sóc gần nhất với nhu cầu của cây. Cây ưa thích độ ẩm cao, ánh sáng lọc gián tiếp và đất trồng tơi xốp, mô phỏng nền đất mùn của rừng rậm.
Cách chăm sóc Monstera Borsigiana
Đây là phần quan trọng nhất mà bất kỳ ai sở hữu Monstera Borsigiana cũng đều quan tâm. Chăm sóc đúng cách sẽ quyết định sức khỏe, vẻ đẹp và tốc độ phát triển của cây. Kiểng Lá VN sẽ hướng dẫn chi tiết từng yếu tố.
Ánh sáng
Ánh sáng lý tưởng cho Monstera Borsigiana là ánh sáng gián tiếp, cường độ vừa phải. Bạn hãy đặt cây ở những vị trí như gần cửa sổ hướng Đông (đón nắng sáng dịu nhẹ) hoặc cách cửa sổ hướng Tây, hướng Nam khoảng 1-2 mét và có một lớp rèm mỏng che chắn.
- Thiếu sáng: Nếu không đủ ánh sáng, cây sẽ phát triển yếu ớt, thân vươn dài, khoảng cách giữa các lá xa nhau và quan trọng nhất là lá non sẽ không xẻ thùy.
- Thừa sáng: Ánh nắng mặt trời trực tiếp, đặc biệt là nắng trưa và chiều, sẽ làm lá bị cháy, xuất hiện các vệt vàng hoặc nâu khô.
Tưới nước
Nguyên tắc vàng khi tưới nước cho Monstera Borsigiana là “Tưới đẫm khi đất đã khô”. Việc tưới quá thường xuyên là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh thối rễ.
Để xác định thời điểm tưới, bạn hãy dùng ngón tay kiểm tra lớp đất mặt. Nếu cảm thấy đất đã khô sâu khoảng 2-3cm, đó là lúc cần tưới. Khi tưới, hãy tưới thật đẫm cho đến khi nước chảy ra khỏi lỗ thoát nước dưới đáy chậu. Việc này đảm bảo toàn bộ bộ rễ đều nhận được nước và giúp rửa trôi muối khoáng tích tụ trong đất.
Nhiệt độ và độ ẩm
Là một cây nhiệt đới, Monstera Borsigiana ưa thích môi trường ấm và ẩm.
- Nhiệt độ: Khoảng nhiệt độ lý tưởng cho cây là từ 18°C đến 30°C. Cây có thể bị sốc nhiệt và chậm phát triển nếu nhiệt độ xuống dưới 15°C.
- Độ ẩm: Cây phát triển tốt nhất ở độ ẩm trên 60%. Trong môi trường máy lạnh khô, bạn có thể tăng độ ẩm cho cây bằng cách: phun sương lá thường xuyên, đặt chậu cây lên một khay sỏi có chứa nước, hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm.
Giá thể
Giá thể trồng Monstera Borsigiana cần đáp ứng tiêu chí quan trọng nhất: tơi xốp và thoát nước cực tốt. Một bộ rễ khỏe mạnh cần không khí để thở. Giá thể bị bí chặt sẽ giữ nước lâu, gây úng và thối rễ.
Kiểng Lá VN gợi ý một công thức trộn giá thể đơn giản mà hiệu quả:
- 1 phần xơ dừa (cocopeat)
- 1 phần đá Perlite
- 1 phần vỏ thông size nhỏ
- Một ít phân trùn quế để bổ sung dinh dưỡng
Hỗn hợp này vừa giữ được độ ẩm cần thiết, vừa tạo độ thoáng khí tối đa cho rễ cây phát triển.
Phân bón
Để cây phát triển mạnh mẽ và ra lá to đẹp, bạn cần bổ sung dinh dưỡng định kỳ. Hãy bón phân cho cây mỗi tháng một lần trong giai đoạn sinh trưởng mạnh (mùa xuân, mùa hè). Vào mùa thu và đông, cây phát triển chậm lại, bạn có thể giảm tần suất bón phân xuống còn 2 tháng một lần.
Bạn có thể sử dụng phân bón tan chậm rải trên mặt đất hoặc các loại phân bón lá có tỷ lệ NPK cân bằng (như 20-20-20) pha loãng với nước theo hướng dẫn.
Cắt tỉa và vệ sinh lá
Việc cắt tỉa giúp loại bỏ những chiếc lá già, vàng úa hoặc bị bệnh. Điều này không chỉ giúp cây trông gọn gàng hơn mà còn tập trung dinh dưỡng để nuôi những lá mới khỏe mạnh.
Ngoài ra, lá cây Monstera có bề mặt lớn nên rất dễ bám bụi. Bụi bẩn cản trở quá trình quang hợp. Bạn hãy dùng một chiếc khăn ẩm mềm mại lau sạch bụi trên cả hai mặt lá khoảng 1-2 tuần một lần.
Thay chậu
Bạn chỉ nên thay chậu khi cây đã thực sự cần. Dấu hiệu nhận biết là khi rễ cây đã lấp đầy chậu cũ và bắt đầu mọc xuyên qua các lỗ thoát nước. Thời điểm tốt nhất để thay chậu là vào mùa xuân.
Khi thay chậu, hãy chọn một chiếc chậu mới có đường kính lớn hơn chậu cũ khoảng 3-5cm. Chậu quá lớn sẽ giữ nhiều nước hơn mức cần thiết, dễ gây úng rễ.
Nhân giống Monstera Borsigiana
Nhân giống Monstera Borsigiana khá đơn giản, và phương pháp hiệu quả nhất là giâm cành.
- Chọn cành: Dùng một con dao hoặc kéo sắc đã được khử trùng, chọn cắt một đoạn thân khỏe mạnh. Đảm bảo đoạn thân này có ít nhất 1-2 lá và một mắt ngủ (node) – đây là phần hơi phồng lên trên thân nơi lá và rễ khí mọc ra.
- Giâm cành: Bạn có hai lựa chọn:
- Giâm trong nước: Đặt cành giâm vào một bình nước sạch. Thay nước mỗi 2-3 ngày để tránh vi khuẩn. Sau vài tuần, rễ mới sẽ bắt đầu mọc ra từ mắt ngủ.
- Giâm trong giá thể: Cắm trực tiếp cành giâm vào một chậu nhỏ chứa giá thể ẩm. Giữ cho giá thể luôn ẩm (nhưng không sũng nước) cho đến khi cây ra rễ.
- Trồng cây mới: Khi bộ rễ mới dài khoảng 5-7cm, bạn có thể trồng cây con vào một chậu lớn hơn với giá thể hoàn chỉnh.
Sâu bệnh và vấn đề thường gặp ở Monstera Borsigiana
Dù khá dễ chăm sóc, cây vẫn có thể gặp một số vấn đề. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn chẩn đoán và xử lý kịp thời.
| Vấn đề | Nguyên nhân có thể | Cách xử lý |
|---|---|---|
| Sâu bệnh (rệp sáp, nhện đỏ) | Môi trường quá khô, thông gió kém, lây nhiễm từ cây khác. | Dùng tăm bông thấm cồn để lau sạch rệp sáp. Với nhện đỏ, hãy tăng độ ẩm và phun dầu neem. Nếu bị nặng, cần dùng thuốc trừ sâu sinh học. |
| Thối rễ | Tưới quá nhiều nước, giá thể thoát nước kém, chậu không có lỗ thoát nước. | Lấy cây ra khỏi chậu, dùng kéo cắt bỏ hết phần rễ bị thối (mềm, nhũn, màu nâu đen). Thay hoàn toàn giá thể mới và điều chỉnh lại lịch tưới. |
| Vàng lá | Lá vàng mềm, thân nhũn: Thừa nước. Lá vàng nhạt, khô: Thiếu dinh dưỡng hoặc lá già tự nhiên. | Kiểm tra độ ẩm đất trước khi tưới. Bón phân định kỳ. Cắt bỏ lá già là bình thường. |
| Mép lá nâu, khô | Độ ẩm không khí quá thấp, thiếu nước hoặc cháy nắng. | Tăng độ ẩm môi trường, kiểm tra lại lịch tưới, di chuyển cây đến vị trí có ánh sáng phù hợp hơn. |
| Lá bị héo hoặc quăn | Cây đang bị thiếu nước trầm trọng hoặc bị sốc nhiệt. | Tưới nước ngay lập tức. Đảm bảo cây không đặt ở nơi có gió lùa mạnh hoặc gần nguồn nhiệt. |
| Lá không xẻ | Cây còn quá non hoặc đang bị thiếu ánh sáng. | Hãy kiên nhẫn, cây cần thời gian để trưởng thành. Quan trọng hơn, hãy đảm bảo cung cấp đủ ánh sáng gián tiếp cho cây. |
Mua cây Monstera Borsigiana ở đâu? Giá bao nhiêu?
Hiện nay, bạn có thể dễ dàng tìm mua Monstera Borsigiana tại nhiều nơi. Các kênh phổ biến bao gồm các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada), các cửa hàng cây cảnh online, hoặc đến tham quan trực tiếp tại các nhà vườn, vườn kiểng.
Mức giá của cây phụ thuộc nhiều vào kích thước, độ tuổi và đặc biệt là mức độ đột biến của lá (với dòng Albo, Aurea).
Bảng giá tham khảo:
| Loại cây | Kích thước/Đặc điểm | Mức giá tham khảo (VND) |
|---|---|---|
| Monstera Borsigiana (xanh) | Cây nhỏ trong bầu ươm (1-2 lá) | 80.000 – 150.000 |
| Monstera Borsigiana (xanh) | Cây size trung trong chậu (3-5 lá) | 200.000 – 450.000 |
| Monstera Borsigiana Albo | 1 ngọn giâm cành (1 lá, 1 mắt ngủ) | 250.000 – 1.000.000+ (tùy độ var) |
| Monstera Borsigiana Albo | Cây đã có rễ ổn định | 800.000 – Vài triệu đồng |
Lưu ý quan trọng khi mua cây:
- Kiểm tra kỹ bộ rễ, tránh mua cây có rễ bị đen, nhũn.
- Quan sát lá và thân, không chọn cây có dấu hiệu sâu bệnh, lá dập nát.
- Hỏi rõ người bán về điều kiện chăm sóc mà cây đã quen thuộc.
Một số câu hỏi thường gặp (FAQs)
1. Làm thế nào để lá Monstera Borsigiana xẻ to và đẹp?
Để lá xẻ to, cây cần hai yếu tố chính: tuổi trưởng thành và đủ ánh sáng. Hãy đảm bảo cây của bạn nhận đủ ánh sáng gián tiếp và kiên nhẫn chờ cây lớn. Việc cho cây leo trụ cũng khuyến khích lá ra to hơn.
2. Monstera Borsigiana có độc với chó mèo không?
Có. Nhựa của cây chứa tinh thể canxi oxalat, có thể gây kích ứng, sưng miệng, nôn mửa nếu thú cưng ăn phải. Bạn nên đặt cây ở vị trí xa tầm với của trẻ em và vật nuôi.
3. Tại sao Monstera Borsigiana Albo lại đắt như vậy?
Dòng Albo có giá trị cao vì sự đột biến gen tạo ra các mảng lá màu trắng là ngẫu nhiên và không ổn định. Việc nhân giống để giữ được các mảng trắng đẹp rất khó, đòi hỏi kỹ thuật và thời gian, khiến chúng trở nên hiếm và đắt đỏ.
4. Cây của tôi có cần trụ rêu (moss pole) không?
Rất cần thiết. Monstera Borsigiana là cây thân leo. Cung cấp một trụ rêu cho cây bám vào sẽ giúp cây đứng vững, phát triển đúng với tập tính tự nhiên và kích thích lá ra kích thước lớn hơn.
XEM THÊM CÁC LOÀI MONSTERA KHÁC:
